پایگاه شخصی محمد علی شکوهیانراد پایگاه شخصی محمد علی شکوهیانراد
قدرت سایبر در عصر حاضر بهعنوان یکی از مهمترین مؤلفههای قدرت ملی برای کشورها محسوب میشود، چرا که اساساً رشد آن به معنای رشد اشراف اطلاعاتی و افزایش بهینگی کنترل برای حکومتها است. در حال حاضر تنیدگی قدرت سایبر با قدرت ملی بهگونهای است که یا مستقیماً زمینهساز تفوّق و برتری است یا از طریق کمک به بستر و تجهیزات مرتبط با دیگر ارکان قدرت ملی مانند اقتصاد، سیاست، فرهنگ و … در افزایش توان یک کشور اثرگذار است.
از جمله حوزههایی که بیشترین اثر را از قدرت و تکنولوژی سایبر پذیرفته و تحولات جدی را شاهد بوده است، حوزۀ امنیت – دفاع و قدرت نظامی است. گستردگی تکنولوژیهای سایبری در زمینۀ نظامی و امنیت بهقدری وسیع و متنوع است که تمامی آن قابل ذکر نیست اما در حال حاضر از سیستمهای هوشمند شبیهساز جنگ[۱] گرفته تا تسلیحات خودمختار[۲]، همگی بهواسطۀ ظهور و پیشرفت سیستمهای سایبری طراحی و ابداع شدهاند.
نقش بسیار مهم قدرت سایبری در تعیین نتایج میدانی قدرت نظامی، تقریباً بیبدیل است و راهبردهای امروزی ارتشهای جهان از منظر آفند و پدافند، نسبت به قدرت سایبری خودی و دشمن دارای ملاحظات قابل توجهی است. تلفیق و اثرگذاری قدرت سایبر بر حوزههای امنیت و دفاع، علاوه بر سطح راهبردی، سطوح تاکتیکی و تکنیکی را نیز شامل میشود. از این رو یکی از مهمترین مسائلی که در ایران اسلامی بهعنوان یک امر راهبردی در معادلات منطقهای و جهانی باید مورد توجه قرار گیرد، نقش قدرت سایبر در آیندۀ تحولات منطقه و جهان و جایگاه آن در دکترین و راهبردهای دشمن – بهویژه ائتلاف آمریکایی- و همچنین طراحی و اجرای منازعات آینده است. این امر مدتها است که توسط دیگر کشورها نیز مورد مطالعه و فرضیهپردازی قرار گرفته است که یکی از آنها آمریکا میباشد.
طبق مطالعات انجام شده بر رفتار امنیتی آمریکا در حوزۀ بینالملل، این گزاره مطرح است که احتمالاً آمریکا بهسمت جایگزینی قدرت سایبری بهجای قدرت هستهای در حرکت است. در واقع به همان نسبت که تضمین امنیت ملی آمریکا و متحدانش در دوران جنگ سرد از طریق بازدارندگی هستهای انجام میشد، امروز ائتلاف آمریکایی بهدنبال بازدارندگی دشمنان خود بهواسطۀ قدرت سایبری میباشد.
شواهد و ادلۀ متعددی برای این جابجایی وجود دارد که عبارتند از:
- افزایش میزان تأکید بر قدرت سایبر در اسناد راهبردی بهویژه راهبرد امنیت ملی
- تخصیص بودجههای قابل توجه به حوزههای طرحریزی راهبردی، تاکتیکی و تکنیکی سایبر
- جهتگیری تدریجی روابط بینالملل آمریکا حول قدرت سایبر
- تلاش برای ایجاد زرادخانۀ تسلیحات سایبری
- رجوع به دکترینهای هستهای در دوران جنگ سرد برای بهکارگیری در دکترینهای امنیتی به ابتناء قدرت سایبر. برای نمونه دکترین «ضربۀ دومی»[۳] که متعلق به دوران جنگ سرد است، اکنون برای حوزۀ سایبری مطرح شده است.
همچنین شایان ذکر است به همان نسبت که آمریکا در حوزۀ تسلیحات هستهای، اولین سازنده و اولین و تنها کاربر آن بوده است، در زمینۀ تسلیحات سایبری نیز با تولید سلاح استاکسنت و استفاده از آن علیه تأسیسات اتمی ایران اسلامی، بهعنوان اولین تولیدکننده و اولین کاربر تسلیحات سایبری شناخته میشود.
طبق آنچه گفته شد، تهیۀ برآورد اطلاعاتی از میزان قدرت سایبری آمریکا و ارزیابی تهدیدات آن برای امنیت ملی و منطقهای جمهوری اسلامی ایران، از جنبۀ راهبردی دارای الزام است.
—————————————————–
[۱] War Simulator for War Game
[۲] Autonomous Weapon
[۳] Second Strike
